ประวัติ

คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ก่อตั้งขี้นเมื่อวันที่ 18 กรกฎาคม พ.ศ. 2521 ตามประกาศในหนังสือราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 25 ตอนที่ 72 หน้า 433-437 นับถึงปัจจุบันมีอายุครบสี่ทศวรรษ มีพัฒนาการในด้านต่างๆ แบ่งตามทศวรรษ ดังนี้

“ ยุคของการสร้างตัว ”

การก่อตั้งคณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ เป็นคณะลำดับที่ 7 ของมหาวิทยาลัยขอนแก่น มีวัตถุประสงค์ที่ชัดเจน คือ การรวมบุคลากรสาขามนุษยศาสตร์   และสังคมศาสตร์ที่กระจัดกระจายอยู่ในคณะต่าง ๆ ให้มาอยู่ในหน่วยงานเดียวกัน เพื่อลดความซ้ำซ้อนด้านการสอนวิชาในสาขามนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ ดังนั้น ในยุคแรกจึงมีเพียง 4 ภาควิชา ได้แก่ ภาควิชาภาษาต่างประเทศ ภาควิชาบรรณารักษศาสตร์ ซึ่งเดิมสังกัดคณะวิทยาศาสตร์-อักษรศาสตร์ ภาควิชาสังคมศาสตร์ และภาควิชามนุษยศาสตร์ ซึ่งได้รวบรวมบุคลากรที่สอนรายวิชาพื้นฐานด้านมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ ที่สังกัดคณะศึกษาศาสตร์ และรายวิชาด้านเศรษฐศาสตร์ที่สังกัดคณะเกษตรศาสตร์มาไว้ด้วยกัน เปิดสอนหลักสูตร   ระดับปริญญาตรี 4 หลักสูตร ได้แก่ ศิลปศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาบรรณารักษศาสตร์ (พ.ศ.2518) สาขาวิชาภาษาอังกฤษ (พ.ศ.2523) สาขาวิชาพัฒนาชุมชน (พ.ศ. 2527) และหลักสูตรบริหารธุรกิจบัณฑิต สาขาวิชาการเงิน (พ.ศ. 2527)

“ยุคของการขยายตัว”

มหาวิทยาลัยขอนแก่นมีนโยบายในการขยายขอบเขตการผลิตบัณฑิตในสาขาวิชามนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์มากขึ้น เพื่อตอบสนองความต้องการของผู้เรียน    ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ในปี พ.ศ.2532 คณะได้จัดโครงสร้างการบริหารใหม่ โดยแบ่งเป็นสำนักงานคณบดี  และเพิ่มจำนวนภาควิชาเป็น 8 ภาควิชา ได้แก่ ภาควิชาภาษาต่างประเทศ ภาควิชาบรรณารักษศาสตร์     และสารนิเทศศาสตร์ ภาควิชาสังคมศาสตร์ ภาควิชาสังคมวิทยาและมานุษยวิทยา ภาควิชาพัฒนาสังคม    ภาควิชาภาษาไทย ภาควิชาปรัชญาและศาสนา และภาควิชาประวัติศาสตร์และโบราณคดี นอกจากนี้มีบางสาขาวิชาแยกตัวออกไปตั้งคณะใหม่ ได้แก่ สาขาวิชาศิลปะและดนตรี แยกออกไปก่อตั้งคณะศิลปกรรมศาสตร์ และสาขาวิชาบริหารธุรกิจและเศรษฐศาสตร์ แยกออกไปก่อตั้งคณะวิทยาการจัดการ ในยุคนี้ได้มีการเปิดหลักสูตรระดับปริญญาตรีเพิ่มอีก 2 สาขาวิชา คือ ศิลปศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาภาษาฝรั่งเศส (พ.ศ.2531) และสาขาวิชาภาษาไทย (พ.ศ.2532) และเปิดหลักสูตรระดับปริญญาโท 5 สาขาวิชา คือ ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาสังคมวิทยาการพัฒนา (พ.ศ.2531) สาขาวิชาบรรณารักษศาสตร์และสารนิเทศศาสตร์ (พ.ศ.2537) สาขาวิชาการบริหารการพัฒนา (พ.ศ.2538) สาขาวิชาพัฒนาสังคม (พ.ศ.2538) และสาขาวิชาภาษาอังกฤษ (พ.ศ.2540)

“ยุคของการเปลี่ยนแปลง”

คณะในทศวรรษที่สาม มีการเปลี่ยนแปลงเป็นอย่างมากในหลาย ๆ ด้าน สอดรับกับยุทธศาสตร์การพัฒนามหาวิทยาลัย ที่ได้กำหนดวิสัยทัศน์ให้เป็นมหาวิทยาลัยแห่งการวิจัยและมหาวิทยาลัยชั้นนำในอาเซียน มีการเปิดหลักสูตรระดับปริญญาเอก ซึ่งเป็นฐานสำหรับการวิจัยและสร้างความเข้มแข็งด้านการวิจัยจำนวน 3 หลักสูตร ได้แก่ สาขาวิชาพัฒนศาสตร์ (พ.ศ.2541) สาขาวิชาสารสนเทศศึกษา (พ.ศ.2546) และสาขาวิชาสังคมวิทยา (พ.ศ.2550) นอกจากนี้ได้เปิดหลักสูตรระดับปริญญาตรี   ด้านภาษาเพิ่มขึ้นอีกหลายภาษา ได้แก่ ภาษาเยอรมัน ภาษาญี่ปุ่น ภาษาสเปน และภาษาจีน ในปี พ.ศ.2549    คณะได้ปรับโครงสร้างการบริหารตามนโยบายของมหาวิทยาลัย โดยยกเลิกการบริหารแบบภาควิชา มาเป็นแบบ   กลุ่มวิชา แบ่งออกเป็น 4 กลุ่ม คือ กลุ่มวิชาภาษา มนุษยศาสตร์ สังคมศาสตร์ และสารสนเทศและการสื่อสาร

“ยุคมหาวิทยาลัยวิจัย”

ยุคมหาวิทยาลัยวิจัย ในช่วงของทศวรรษที่สี่ คณะจำเป็นต้องพัฒนาในหลาย ๆ ด้าน เพื่อสามารถตอบสนองการเป็นมหาวิทยาลัยวิจัยและการมีชื่อเสียง ได้รับการยอมรับในระดับสากล ตามวิสัยทัศน์ของมหาวิทยาลัยขอนแก่น ดังนั้นจึงได้เปิดหลักสูตรระดับปริญญาตรีแบบสองปริญญา สาขาวิชาภาษาจีนธุรกิจ (พ.ศ.2551) ร่วมกับ Southwest University ประเทศจีน และเปิดหลักสูตรระดับบัณฑิตศึกษา   เพื่อพัฒนาศักยภาพงานวิจัย ได้แก่ ระดับปริญญาโท ประกอบด้วย สาขาวิชาลุ่มน้ำโขงศึกษา (พ.ศ.2553) สาขาวิชา รัฐประศาสนศาสตร์ (พ.ศ.2558) และสาขาวิชาภาษาและวัฒนธรรมจีน (พ.ศ.2559) ระดับปริญญาเอก สาขาวิชา  รัฐประศาสนศาสตร์ (พ.ศ.2555)  สาขาวิชาปรัชญาและศาสนาตะวันออก (พ.ศ.2556) และสาขาวิชาภาษาศาสตร์ประยุกต์ (พ.ศ.2557) นอกจากนี้เพื่อตอบสนองต่อการเข้าสู่ประชาคมอาเซียน คณะได้ก่อตั้งศูนย์ภาษาอาเซียน (พ.ศ.2556) เพื่อรับผิดชอบการสอนและให้บริการวิชาการด้านภาษาอาเซียนทุกภาษา รวมทั้งได้เปิดหลักสูตร     ระดับปริญญาตรีสาขาวิชาเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ศึกษา (พ.ศ.2559) ด้วย และในปี พ.ศ.2560 คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ได้ปรับโครงสร้างการบริหารงานคณะใหม่ โดยแบ่งดังนี้

1. กองบริหารงานคณะประกอบด้วย

1.1 งานบริหาร
1.2 งานยุทธศาสตร์
1.3 งานวิชาการ

2. การบริหารวิชาการ ประกอบด้วย

2.1 สาขาวิชาภาษาตะวันตก
2.2 สาขาวิชาภาษาตะวันออก
2.3 สาขาวิชาภาษาไทย
2.4 สาขาวิชาภาษาอังกฤษ
2.5 สาขาวิชามนุษยศาสตร์
2.6 สาขาวิชาสังคมศาสตร์
2.7 สาขาวิชาสารสนเทศศาสตร์

3. ศูนย์วิจัยและกลุ่มวิจัย ประกอบด้วย

3.1 ศูนย์วิจัยพหุลักษณ์สังคมลุ่มน้ำโขง
3.2 ศูนย์ประชาสังคมและการจัดการ ฯ
3.3 ศูนย์ภาษาอาเซียน
3.4 ศูนย์ชุมชนอีสานศึกษา
3.5 กลุ่มวิจัยความอยู่ดีมีสุข
3.6 กลุ่มวิจัยมนุษยศาสตร์ดิจิทัล
3.7 ศูนย์เชี่ยวชาญภาษาอังกฤษ
3.8 ศูนย์บริการแรงงานและการย้ายถิ่นระหว่างประเทศ
3.9 กลุ่มวิจัยนโยบายสาธารณะ

รายนามคณบดี
คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์